1 สารกลุ่ม phenolic compounds (caffeic acid-3-O-β-D-glucoside, caffeic acid, rosmarinic acid-3-O-β-D-glucoside, rosmarinic acid และ rosmarinic acid methylester) และ สารกลุ่ม flavonoids (luteolin-7-O-glucoside, apigenin-7-O-glucoside, luteolin, apigenin, chrysoeriol)

การศึกษาที่ 1 วิธีที่ใช้ในการวิเคราะห์คือhigh-performance liquid chromatography (HPLC)/photodiode array detector (PDA)และ HPLC-electrospray ionization quadrupole time of-flight tandem mass spectrometry (HPLC-ESI/QTOF/MS/MS) โดยมีสภาวะการทดลองที่ใช้ในการวิเคราะห์ (5) ดังนี้

HPLC/PDA

column : Water Atlantis® T3 C18reverse-phase column (5 µm, 250x4.6มม.)และ Agilent Eclipse XDB-C18 column guard (5 µm, 12.5x4.6 มม.) อุณหภูมิ 25๐C

mobile phase : เมทานอล (A) และ 0.1% formic acid ใน water (B) อัตราส่วนความเข้มข้นปรับเปลี่ยนตามเวลาที่กำหนดโดย ความเข้มข้นของ A คือ 10-46% ที่เวลา 0-1นาที, ความเข้มข้นของ A คือ 46-50% ที่เวลา 1-7 นาที, ความเข้มข้นของ A คือ 50% ที่เวลา 7-12 นาที,ความเข้มข้นของ A คือ 50-100% ที่เวลา 12-22 นาที และความเข้มข้นของ A คือ 100-10% ที่เวลา 22-30 นาที

flow rate : 1.0มล./นาที

injection volume : 20 มคล.

detector :Water 2998 PDA Detectorที่ความยาวคลื่น 330 นาโนเมตร

ESI/QTOF/MS/MS 

ทำการวิเคราะห์ด้วยเครื่อง QSTAR® tandem hybrid transmission quadrupole-TOF Mass Spectrometer (AB MDS SCIEX Turbo-ionspray®และ AB MDS SCIEX QSTAR® Elite)

ionization mode : positive and negative

ion spray voltage : 4.2 กิโลโวลต์

collision gas : N2

nebulizer gas : N2

declustering potential : 60 โวลต์

declustering potential 2 : 10 โวลต์

focusing potential : 265 โวลต์

collision energy : 35 โวลต์

MS conditions :

air pressure : 60 psi

auxiliary gas pressure : 50 psi

curtain gas : 20 psi

collision gas : 5 psi

source temperature : 500๐C

MS fingerprint analysis 

column : no analytical column (two-way valve)

mobile phase : 100% methanol

flow rate : 0.25 มล./นาที

injection volume : 20 มคล. 

Other MS conditions were the same as described above. 

การศึกษาที่ 2 วิธีที่ใช้ในการวิเคราะห์คือ HPLC โดยมีสภาวะการทดลองที่ใช้ในการวิเคราะห์ (6) ดังนี้

column : RP-C18 column (5 µm, 250x4.6 มม.) อุณหภูมิคอลัมน์ 30๐C

mobile phase : methanol (A) และ 0.2 formic acid ใน water (B) อัตราส่วนความเข้มข้นปรับเปลี่ยนตามเวลาที่กำหนดโดยความเข้มข้นของ B เท่ากับ 95% ที่เวลา 0 นาที, B เท่ากับ 35% ที่เวลา 40 นาที, B เท่ากับ 30% ที่เวลา 55 นาที, B เท่ากับ 15% ที่เวลา 65  นาที และ B เท่ากับ 95% ที่เวลา 80 นาที

flow rate : 1.0 มล./นาที

injection volume : 20 มคล.

Detector : UV/VIS detector (SPD-20A) ที่ความยาวคลื่น 254, 280 และ 330 นาโนเมตร

1 การศึกษาเกี่ยวกับผิวหน้า

1.1 เพิ่มความยืดหยุ่นของผิว (F008)

ทดสอบประสิทธิภาพของครีมที่มีส่วนผสมของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไทย) ต่อความยืดหยุ่นของผิวหนังบนใบหน้า ในอาสาสมัครสุขภาพดีจำนวน 30 คน ทั้งชายและหญิง (อายุระหว่าง 35-55 ปี) โดยสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนเตรียมได้จากการนำกากเมล็ดงาขี้ม้อนที่ผ่านการบีบน้ำมันออกแล้วมาแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง นำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นกรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง จากนั้นนำมาผสมในครีมเบส (ไม่ระบุความเข้มข้น) และนำมาทดสอบประสิทธิภาพด้วยการทาครีมดังกล่าวบนผิวหน้าของอาสาสมัครปริมาณ 0.2 ก. วันละ 2 ครั้ง (เช้า-เย็น) นาน 4 สัปดาห์ ประเมินความยืดหยุ่นของผิวด้วยเครื่อง elasticity probe (Dermalab Combo® Series; Cortex Technology ApS, Hadsund, Denmark) ในสัปดาห์ที่ 0, 3 และ 4 ของการทดสอบ ผลจากการศึกษาพบว่า การทาครีมสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของผิวอาสาสมัครได้อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ทาครีมเบส) ในสัปดาห์ที่ 4 ของการทดสอบ แสดงให้เห็นว่าสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนมีประสิทธิภาพที่จะนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับบำรุงผิวหน้าได้ (13)

1.2 ทำให้ผิวขาว (F001)

ทดสอบประสิทธิภาพของครีมที่มีส่วนผสมของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนต่อสีของผิวหนังบนใบหน้า ในอาสาสมัครสุขภาพดีจำนวน 30 คน ทั้งชายและหญิง (อายุระหว่าง 35-55 ปี) โดยนำกากเมล็ดงาขี้ม้อน(ตัวอย่างจากประเทศไทย)ที่ผ่านการบีบน้ำมันออกแล้วมาแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง นำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้น กรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง จากนั้นนำมาผสมในครีมเบส (ไม่ระบุความเข้มข้น) นำมาทดสอบประสิทธิภาพด้วยการทาครีมดังกล่าวบนผิวหน้าของอาสาสมัครปริมาณ 0.2 ก. วันละ 2 ครั้ง (เช้า-เย็น) นาน 4 สัปดาห์ ประเมินสีผิวด้วยเครื่อง skin color probe (Dermalab Combo® Series; Cortex Technology ApS, Hadsund, Denmark) ในสัปดาห์ที่ 0, 3 และ 4 ของการทดสอบผลจากการศึกษาพบว่า การทาครีมสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลลดปริมาณเม็ดสี (melanin content)บนผิวหน้าของอาสาสมัครลงอย่างมีนัยสำคัญในสัปดาห์ที่ 4 ของการทดสอบ เมื่อเทียบกับช่วงเริ่มต้น (สัปดาห์ที่ 0) แสดงให้เห็นว่าสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนมีประสิทธิภาพในการนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับลดความหมองคล้ำบนผิวหน้าได้ (13)

1.3 สารบำรุงผิวหน้า (F004)

เมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากจังหวัดเชียงใหม่) นำมาตากบนถาดให้แห้งที่อุณหภูมิ 55๐Cจากนั้นบดให้ละเอียดกับน้ำในอัตราส่วน 1:2 (w/v) ด้วยเครื่องปั่น กรองสารละลายด้วยกระดาษกรองเบอร์ 1 และนำไปเข้าเครื่องปั่นเหวี่ยงที่ความเร็ว 5,000 g อุณหภูมิ 4๐C นาน 20 นาทีจะได้สารสกัดหยาบที่เป็นส่วนใสลอยอยู่ด้านบน นำสารสกัดหยาบที่ได้มาแยกสกัดน้ำมันและโปรตีนด้วยวิธี three-phase partition (TPP) ด้วยการเติม t-butanol และ (NH4)2SO4จากนั้นนำไปทำให้แยกชั้นด้วยการเขย่าแบบเป็นวงกลม (orbital shaking) ที่ความเร็ว 150 รอบ/นาที นาน 10 นาที แล้วนำไปเข้าเครื่องปั่นเหวี่ยงที่ความเร็ว 5,000 g อุณหภูมิ 4๐C นาน 20 นาทีเก็บของเหลวที่แยกอยู่ชั้นบนสุด (t-butanol) ไประเหยด้วยเครื่อง rotary evaporator จะได้ส่วนของน้ำมันจากเมล็ดงาขี้ม้อน และเก็บของเหลวที่แยกชั้นอยู่ตรงกลางจะได้ส่วนของโปรตีนจากเมล็ดงาขี้ม้อน โดยอัตราส่วนของสารสกัดหยาบต่อ t-butanol และความเข้มข้นของ (NH4)2SO4 ที่ทำให้ได้ปริมาณน้ำมันและโปรตีนที่ดีที่สุดคือ 1:2 และ 30% ตามลำดับ (น้ำมันและโปรตีนที่แยกได้เท่ากับ 35.13±2.67 และ 13.18±0.65% ตามลำดับ)และเมื่อวิเคราะห์องค์ประกอบของน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนด้วยวิธี gas chromatography-mass spectrometer (GC-MS) พบว่า ประกอบด้วยกรดไขมันอิ่มตัว palmitic acid (16:0), stearic acid (18:0) และ arachidic acid (20:0) เท่ากับ 10.23±0.56, 6.07±0.12 และ 0.21±0.003% ตามลำดับ และกรดไขมันไม่อิ่มตัว linoleic acid (18:2) และ linolenic acid (18:3) เท่ากับ 11.7±0.14 และ 70.63±2.49% ตามลำดับ นำสารสกัดส่วนที่เป็นน้ำมัน (2ก.) และส่วนที่มีโปรตีน(1ก.) ที่สกัดได้จากงาขี้ม้อนไปตั้งตำรับสำหรับทำเป็นเซรั่มบำรุงผิวหน้า [part A :tocopheryl acetate caprylic/capric triglyceride, perilla oil, isopropyl palmitate, isopropyl isostearate, dimethicone, C12-15 alkyl benzoate, PEG-40 hydrogenated castor oil; Part B : DI water, methyl gluceth-20 and glycerin, sodium acrylates/beheneth-25 methacrylate crosspolymer (and) hydrogenated polydecene (and) lauryl glucoside, hydroxyethyl acrylate/sodium acryloyldimethyltaurate copolymer (and) squalene (and) polysorbate 60; part C : DI water,citric acid; part D : perilla protein, DMDM hydantoin] นำเซรั่มที่ได้ไปทดสอบคุณสมบัติทางกายภาพและทดสอบทางด้านประสาทสัมผัส (sensory evaluation) สำหรับตรวจสอบคุณภาพเบื้องต้นในอาสาสมัคร 20 คน (เพศชาย 10 คน และเพศหญิง 10 คน) พบว่า เซรั่มที่ได้มีความคงตัว เมื่อนำไปปั่นเหวี่ยงที่ความเร็ว 6,000 รอบ/นาที นาน 20 นาที เซรั่มไม่แยกชั้น และเมื่อทดสอบด้วยวิธี heating and cooling test พบว่า ค่า pH ไม่เปลี่ยนแปลง (ค่า pH อยู่ระหว่าง 5.5-5.6) ในขณะที่ความหนืดและสีเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย ผลการทดสอบทางด้านประสาทสัมผัสพบว่า อาสาสมัครให้ค่าคะแนนด้านกลิ่น การกระจายตัว (spreadability) เนื้อครีม (texture) เนื้อสัมผัส (feeling after application) และการดูดซึม (absorbability) เท่ากับ 5.70±0.46, 5.65±0.48, 5.45±0.50, 5.35±0.74 และ 4.95±0.68 ตามลำดับ และมีค่าคะแนนเฉลี่ยโดยรวมทั้งหมดเท่ากับ 5.47 (คะแนนเต็มเท่ากับ 6) (14)

1 การศึกษาเกี่ยวกับผิวกาย

1.1 ฤทธิ์ต้านรังสียูวี (S008)

ศึกษาฤทธิ์ต้านรังสี ultraviolet (UV) B ของน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศเกาหลีใต้, specimen no. WPC-18-001) ซึ่งสกัดได้ด้วยวิธีการสกัดเย็น (cold pressing) เมื่อวิเคราะห์องค์ประกอบของน้ำมันที่สกัดได้ พบกรดไขมัน 5 ชนิดได้แก่ linolenic acid (64.11%), oleic acid (16.34%), linoleic acid (11.87%) และ palmitic acid (5.06%) นำน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมาทดสอบฤทธิ์ต้านรังสียูวีบนเซลล์ผิวหนัง normal human dermal fibroblasts (NHDFs) ที่ได้รับการฉายรังสี UVB (50มิลลิจูล/ตร.ซม.) พบว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนเข้มข้น 0.625, 1.25 และ 2.5% มีผลยับยั้งการตายของเซลล์ที่เกิดจากการฉายรังสี UVB โดยผลที่ได้ขึ้นกับขนาดความเข้มข้น (dose-dependent) มีผลลดการเกิด reactive oxygen species (ROS) ซึ่งบ่งชี้ถึงการเกิดอนุมูลอิสระและเพิ่มการทำงานของเอนไซม์ต้านอนุมูลอิสระคือ superoxide dismutase (SOD) และมีผลลดการแสดงออกของโปรตีนและเอนไซม์ที่เป็นดัชนีบ่งชี้ถึงภาวะเสื่อมสภาพของผิวหนังได้แก่ metalloproteinase 1 (MMP-1)และ galactosidase นอกจากนี้ เมื่อนำน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมาทดสอบฤทธิ์ต้านรังสี UVB ในหนูเม้าส์ที่ไม่มีขน (HR1-hairless mouse) ด้วยการทาน้ำมันลงบนผิวหนังของหนู 5 และ 10 มคล. สัปดาห์ละ 3 ครั้ง หลังจากได้รับการฉายรังสี UVB พบว่าน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลป้องกันการเกิดริ้วรอยบนผิวหนังลดการสูญเสียน้ำ ลดรอยแดงลดการสร้างเม็ดสี และยับยั้งความหนาของชั้นผิวหนัง (epidermal thickness) ซึ่งเกิดจากรังสี UVB และมีผลยับยั้งการแสดงออกของโปรตีนซึ่งบ่งชี้ถึงภาวะเสื่อมสภาพของผิวหนังได้แก่ MMP-3 และ galactosidase ผลจากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีฤทธิ์ช่วยปกป้องผิวเสื่อมสภาพจากรังสียูวีได้ (10)

1.2 ฤทธิ์ลดเลือนริ้วรอย (S007)

กากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไทย)ที่ผ่านการบีบน้ำมันออกแล้ว นำมาแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง แล้วนำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้น กรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง และทดสอบฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ collagenase ซึ่งทำหน้าที่ย่อยสลายคอลลาเจนในผิวหนังทำให้ผิวมีริ้วรอยไม่เรียบเนียน โดยวิเคราะห์การยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ collagenase (ที่ได้จากจาก Clostridium histolyticum) ด้วยเครื่อง fluorescein conjugated gelation (Thermo Fisher) พบว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนที่มีความเข้มข้น 400 มคก./มล. มีผลยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ collagenase ได้อย่างมีนัยสำคัญ(82.0±3.23%) แสดงให้เห็นว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนอาจมีประโยชน์ในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับลดเลือนริ้วรอยบนผิวหนังได้ (13)

1.3 ทำให้ผิวขาว (ยับยั้งการสร้างเม็ดสี) (S001)

ศึกษาฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเม็ดสีเมลานิน (melanin) ของเมล็ดกากงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไทย)ซึ่งแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง จากนั้น นำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้น กรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง นำมาทดสอบฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเม็ดสีเมลานินบนเซลล์ B16F10 melanoma cell พบว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อน 10, 20 และ 40 มคก./มล. มีผลยับยั้งปริมาณเม็ดสีเมลานินในเซลล์ B16F10 ลง 82.7±3.4, 78.7±7.2 และ 71.1±8.2% ตามลำดับ ในขณะที่สารเปรียบเทียบarbutin (200 มคก./มล.) และ kojic acid (200 มคก./มล.) สามารถยับยั้งได้ 46.3±0.95 และ 51.5±5.2% ตามลำดับ แสดงให้เห็นว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงานขี้ม้อนมีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเม็ดสี ซึ่งอาจนำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาเครื่องสำอางสำหรับทำให้ผิวขาวได้ (13)

1.4 ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (S006)

กากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไทย) ที่ผ่านการบีบน้ำมันออกแล้ว นำมาแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง แล้วนำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้น กรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง เมื่อวิเคราะห์หาปริมาณสารฟีนอลิคและฟลาโวนอยด์ในสารสกัดด้วยวิธี Folin-Ciocalteau assay และ The aluminum chloride colorimetric method พบว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนมีปริมาณฟีนอลิกเทียบเท่ากับ gallic acid 92.79±1.19 มก. /1 ก. ของสารสกัด และมีปริมาณฟลาโวนอยด์เทียบเท่ากับสาร catechin 56.02±2.83 มก./1 ก. ของสารสกัดนอกจากนี้เมื่อนำสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี 2, 2′-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) radicals assay และ 2,2′-azino-bis (3-ethylbenzthiazoline-6-sulphonic acid) ABTS radicalsassay พบว่า ค่าความเข้มข้นของสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระลงครึ่งหนึ่ง (IC50) เท่ากับ 86.06±5.65 และ 24.84±2.21 มคก./มล. ตามลำดับ ในขณะที่สารเปรียบเทียบ ascorbic acid มีค่าเท่ากับ 3.07±0.18 และ 2.68±0.12 มคก./มล.ตามลำดับ (13)

ศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อน 2 สายพันธุ์ได้แก่ งาขี้ม้อนพันธุ์เมล็ดสีน้ำตาล และงาขี้ม้อนพันธุ์เมล็ดสีขาว (ตัวอย่างจากจังหวัดแม่ฮ่องสอน) โดยนำเมล็ดงาขี้ม้อนมาอบแห้งที่อุณหภูมิ 60๐C นาน 2 ชม.และบดให้มีความละเอียด 20 mesh ด้วยเครื่องปั่น นำผงเมล็ดงาขี้ม้อนมาแช่สกัดโดยใช้เอทานอล 80% เป็นตัวทำละลายในเครื่อง ultrasonic bath ที่อุณหภูมิห้อง นาน 2 ชม. จากนั้นกรองเอาสารละลายด้วยผ้ากรองไนลอนขนาด 0.22 มม. และปรับปริมาตรสารสกัดให้ได้เท่ากับ 10 มล. ด้วยการเติมเอทานอล 80% นำสารสกัดที่ได้มาทดสอบหาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH assay, ABTSassay, ferric reducing antioxidant power (FRAP) และ reducing power พบว่า สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนสีน้ำตาลมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าเมล็ดงาขี้ม้อนสีขาว โดยมีเปอร์เซ็นต์การยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระเท่ากับ 77.83±0.58 และ 20.86±0.26% ตามลำดับ เมื่อทดสอบด้วยวิธี DPPH assay ผลการทดสอบด้วยวิธี ABTS assay พบว่า ค่าความเข้มข้นของสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนสีน้ำตาลในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระเท่ากับ 3.70±0.01 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่า Trolox/ก. น้ำหนักแห้งของตัวอย่าง ในขณะที่สารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนสีขาวมีค่าเท่ากับ 0.36±0.00 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่า Trolox/ก. น้ำหนักแห้งของตัวอย่าง ผลการทดสอบด้วยวิธี FRAP assay พบว่า ความเข้มข้นของสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนสีน้ำตาลและสีขาวในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระมีค่าเท่ากับ 2.46±0.03 และ 2.26±0.02 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่า Trolox/ก. น้ำหนักแห้งของตัวอย่างตามลำดับ และผลการทดสอบด้วยวิธี reducing power พบว่าความเข้มข้นของสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนสีน้ำตาลและสีขาวในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระมีค่าเท่ากับ 0.47±0.01 และ 0.26±0.00 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่า butylatehydroxytoluene (BHT)/100 ก. น้ำหนักแห้งของตัวอย่างตามลำดับ (15)

ศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไต้หวัน) โดยนำตัวอย่างเมล็ดงาขี้ม้อนแห้งมาบดด้วยโกร่ง และนำมาสกัดด้วยวิธีการสกัดแบบไหลย้อนกลับ (reflux) โดยใช้น้ำและเมทานอลเป็นตัวทำละลายในปริมาตรเท่ากัน ภายใต้อุณหภูมิ 70๐C นาน 4 ชม. จากนั้นกรองสารละลายด้วยกระดาษกรองเบอร์ 1 และนำสารสกัดไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 60๐C นำสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนที่ได้ไปวิเคราะห์หาปริมาณสารฟีนอลิกด้วยวิธี Folin-Ciocalteau assay พบว่า สารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนมีสารฟีนอลิก424.86±4.86 มคก. เทียบเท่ากับ gallic acid/ปริมาณสารสกัด 1 มล. และเมื่อนำสารสกัดไปทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH assay, superoxide radical scavenging assay และ reducing power พบว่า ค่าความเข้มข้นของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระลงครึ่งหนึ่ง (IC50) เท่ากับ 16.52, 5.96 และ 21.46 มคก./มล. ตามลำดับ (สารเปรียบเทียบ gallic acid มีค่าเท่ากับ 3.59, 10.48 และ 12.32 มคก./มล.ตามลำดับ) และ ในการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี chelating effect on ferrous ions พบว่า ค่า IC50 ของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนเท่ากับ 62.78 มคก./มล.ในขณะที่สารเปรียบเทียบ EDTA มีค่าเท่ากับ 8.82 มคก./มล. (16)

ศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารกลุ่มฟีนอลิกที่สกัดได้จากกากเมล็ดงาขี้ม้อนที่ผ่านการสกัดน้ำมันด้วยวิธีการบีบเย็น (ตัวอย่างจากประเทศจีน) โดยนำมาสกัดในสารละลาย H2SO4เข้มข้น 80% ที่อุณหภูมิ 90๐C นาน 1.5 ชม.จากนั้นปรับค่า pH ให้ได้เท่ากับ 7.0 ด้วย NaOH แล้วนำไปสกัดแยกใน HPD-200A microporous resin column ชะด้วยน้ำและเอทานอล 60% จากนั้นนำสารสกัดไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ที่อุณหภูมิ 60๐C โดยใช้เครื่อง rotary evaporator นำสารสกัดที่ได้ไปแยกและทำให้บริสุทธิ์ด้วยวิธี HPLC-DAD จะได้สารสำคัญในกลุ่มฟีนอลิก 4 ชนิดคือ rosmarinic acid, rosmarinic acid-3-O-β-D-glycoside, caffeic acid และ caffeic acid-3-O-β-D-glycosideนำสารทั้ง 4 ชนิดมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH assay, ABTS assay และ FRAP assay พบว่า rosmarinic acid มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระได้ดีที่สุด รองลงมาคือ rosmarinic acid-3-O-β-D-glycoside, caffeic acid และ caffeic acid-3-O-β-D-glycosideและพบว่าสาร glycoside ของ rosmarinic acid และ caffeic acid จะมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระน้อยกว่า rosmarinic acid และ caffeic acid ตามลำดับ จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า rosmarinic acid คือสารหลักในการออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่พบในกากเมล็ดงาขี้ม้อน (11)

ศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของโปรตีนที่สกัดได้จากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศจีน) โดยมีวิธีเตรียมคือ นำเมล็ดงาขี้ม้อนที่ถูกกำจัดไขมันออก (defatted perilla seed)มาละลายใน NaOH (pH 9.4) ในอัตราส่วน 1:11 (w/v) คนเบา ๆ ด้วย magnetic stirring rod ที่อุณหภูมิ 58๐C นาน 1 ชม. จากนั้นนำไปปั่นเหวี่ยงด้วยความเร็ว 12,000 รอบ/นาที ที่อุณหภูมิ 4๐C นาน 15 นาที เก็บของเหลวส่วนเหนือตะกอนและปรับค่า pH ให้ได้เท่ากับ 4.0 ด้วย HCl จากนั้นนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 12,000 รอบ/นาที ที่อุณหภูมิ 4๐C นาน 15 นาที แยกส่วนเหนือตะกอนและนำไปทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็งจากนั้นนำไปผสมน้ำอัตราส่วน 3% (w/v) ปรับค่า pH ให้ได้เท่ากับ 9.8 ด้วย NaOH และเติม alkaline protease ในอัตราส่วน 3,000 U/g บ่มที่อุณหภูมิ 50๐C นาน 5 ชม.ทำการหยุดปฏิกิริยาด้วยการให้ความร้อน 100๐C นาน 10 นาที นำไปปั่นเหวี่ยงด้วยความเร็ว 10,000 รอบ/นาที นาน 10 นาที และทำการเก็บส่วนใสเหนือตะกอนจะได้โปรตีนที่ผ่านการที่ถูกตัดพันธะให้มีขนาดเล็กลง (perilla seed protein hydrolysate, PSPH) นำไปแยกสกัดต่อใน Sephadex G-25 column และชะด้วยน้ำที่กำจัดอิออนออกจนหมด (flow rate 0.3 มล./นาที)จะสามารถแยกส่วนสกัดได้ 3 ส่วน (a, b, c) เมื่อนำมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH assay พบว่า ส่วนสกัด c มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่ดีที่สุด (ที่ความเข้มข้น 0.5 มก./กก. ยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระได้ 87.7%)นำส่วนสกัด c มาแยกและทำให้บริสุทธิ์ด้วยวิธี semi-preparative HPLC จะได้เพปไทด์ (peptides)2 ชนิดคือTyr-Leu(YL) และ Phe-Tyr (FY) นำเพปไทด์ทั้ง 2 ชนิดมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี ABTS assay, hydroxyl radical scavenging activity, superoxide anion radical scavenging activity และ ORAC assay ผลการศึกษาพบว่า YL และ FY ที่ความเข้มข้น 0.02 มก./มล. ขึ้นไปสามารถยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระได้ 100% เมื่อทดสอบด้วยวิธี ABTS assay และมีค่าความเข้มข้นในการยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระลงครึ่งหนึ่ง (IC50) เท่ากับ 3.71 และ 7.23 มคก./มล. ตามลำดับ [สารเปรียบเทียบ glutathione (GSH)มีค่า IC50เท่ากับ 5.52 มคก./มล.]ผลการทดสอบด้วยวิธี hydroxyl radical scavenging activity พบว่าFY สามารถยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระได้ดีกว่าสารเปรียบเทียบ GSH (IC50เท่ากับ 0.41 และ 1.00 มคก./มล.ตามลำดับ) ในขณะที่ YL ไม่แสดงฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในการทดสอบดังกล่าว ผลการทดสอบด้วยวิธี superoxide anion radical scavenging activity พบว่า YL และ FY ที่ความเข้มข้น 1.0 มก./มล.สามารถยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระได้ 42.63±0.47 และ 40.36±1.28% ตามลำดับ (สารเปรียบเทียบ GSH ความเข้มข้น 1.0 มก./มล. สามารถยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระได้ 97.36±0.47%)และผลการทดสอบด้วยวิธี ORAC assay พบว่า ค่า ORAC value ของ YL และ FY มีค่าเท่ากับ 3.90±0.01 และ 3.62±0.14 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่ากับ Trolox /มก. ของเพปไทด์ตามลำดับ (ORAC value ของ สารเปรียบเทียบ GSH มีค่าเท่ากับ 1.60±0.10 ไมโครโมลาร์ เทียบเท่ากับ Trolox /มก. ของเพปไทด์)นอกจากนี้ เมื่อทดสอบฤทธิ์ยับยั้งการเกิดปฏิกิริยา lipid peroxidation บนเซลล์ตับหนูแรทพบว่า ค่า IC50ของ YL และ FY มีค่าเท่ากับ 3.02 และ 6.81 มก./มล. ในขณะที่สารเปรียบเทียบ GSH มีค่ามากกว่า 8.0 มก./มล.และการทดสอบบนเซลล์ human hepatoma (HepG-2) ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เซลล์ถูกทำลายด้วยอนุมูลอิสระ H2O2พบว่า YL (0.1 มก./มล.) และ FY (0.05 มก./มล.) สามารถป้องกันความเสียหายของเซลล์ที่เกิดจาก H2O2ได้ ผลจากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า protein hydrolysate จากเมล็ดงาขี้ม้อนมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (17)

1.5 ฤทธิ์ต้านการอักเสบ (S014)

ศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบของน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศอินเดีย, Ref. No. NBRI/CIF/300/2012) โดยนำเมล็ดงาขี้ม้อนมาบดให้ละเอียดและแช่ในปิโตรเลียมอีเทอร์ในขวดทึบแสง นาน 7 วัน จากนั้นกรองเอาแต่ส่วนของเหลวและทำการระเหยปิโตรเลียมอีเทอร์ออกไป นำน้ำมันที่สกัดได้มาทดสอบฤทธิ์ต้านการอักเสบในหนูแรทด้วยฉีดเข้าช่องท้องขนาด 1 และ 2 มล./กก. จากนั้น 30 นาที ทำการฉีดสาร carrageenan (1% w/v, 0.1 มล.) เข้าอุ้งเท้าหนูพบว่า การฉีดน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนขนาด 1 และ 2 มล./กก. มีผลลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูเมื่อเวลาผ่านไป 3 ชม. คิดเป็นเปอร์เซ็นต์การยับยั้งอาการบวมได้เท่ากับ 25.71 และ 24.28%  ตามลำดับ เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ฉีด carrageenan อย่างเดียว) ในขณะที่สารเปรียบเทียบ aspirin (100 มก./กก. ฉีดเข้าช่องท้อง) มีค่าเท่ากับ 48.57% และการทดลองฉีดน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนขนาด 1 และ 2 มล./กก. เข้าทางช่องท้องหนูแรท จากนั้น 30 นาที ทำการฉีดสาร histamine (0.5 ไมโครโมลาร์) เข้าอุ้งเท้าหนูพบว่า การฉีดน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนขนาด 1 และ 2 มล./กก. มีผลลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูเมื่อเวลาผ่านไป 3 ชม. คิดเป็น เปอร์เซ็นต์การยับยั้งอาการบวมได้เท่ากับ 32.35 และ 38.53% ตามลำดับเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ฉีด histamine อย่างเดียว) ในขณะที่สารเปรียบเทียบ chlorpheniramine (100 มก./กก. ฉีดเข้าช่องท้อง) มีค่าเท่ากับ 50.06% แสดงให้เห็นว่าน้ำมันจากเมล็ดงาขี้ม้อนมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ (18)

ศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบของน้ำมันจากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไต้หวัน, ไม่ระบุวิธีการสกัด) โดยผสมลงในอาหารเลี้ยงหนูเม้าส์ที่ถูกเหนี่ยวนำให้มีภาวะภูมิแพ้ทางเดินหายใจ โดยแบ่งหนูเม้าส์ออกเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 เลี้ยงด้วยอาหารปกติ (กลุ่มควบคุม) กลุ่มที่ 2 เลี้ยงด้วยอาหารที่มีส่วนผสมของน้ำมันเมล็ดข้าวโพด 5% (ประกอบด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัว linoleic acid, 18:2n-6 polyunsaturated fatty acid)กลุ่มที่ 3 เลี้ยงด้วยอาหารที่มีส่วนผสมของน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน5% (ประกอบด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัว α-linoleic acid, 18:3n-3 polyunsaturated fatty acid) และกลุ่มที่ 4 เลี้ยงด้วยอาหารที่มีส่วนผสมของน้ำมันเมล็ดข้าวโพด (50%) และเมล็ดงาขี้ม้อน (50%)5% ทำการเลี้ยงต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 5 สัปดาห์ เมื่อเลี้ยงครบ 7 วัน ทำการเหนี่ยวนำหนูเม้าส์กลุ่มที่ 2, 3 และ 4 ให้มีภาวะภูมิแพ้ทางเดินหายใจด้วยการฉีด alum-precipitated antigen 2 มล. (ประกอบด้วย ovalbumin 8 มคก.) และ Al(OH)32 มก.เข้าทางช่องท้องของหนูเม้าส์(กลุ่มควบคุมให้ฉีด alum-phosphate-buffered saline)และทำการกระตุ้นซ้ำด้วยวิธีเดียวกันนี้ในวันที่ 14 และ 21 ของการทดลอง จากนั้นในวันที่ 30 ของการทดลองทำการเหนี่ยวนำด้วยการพ่น (aerosolized) ovalbumin ความเข้มข้น 5 มก./PBS 1 มล. นาน 24 ชม. (กลุ่มควบคุมพ่นPBS เพียงอย่างเดียว) และทำการกระตุ้นซ้ำด้วยวิธีเดียวกันนี้ในวันที่ 33 ของการทดลองเมื่อสิ้นสุดการทดลอง (วันที่ 35)ทำการเก็บน้ำจากถุงลม (bronchoalveolar lavage fluid, BALF) เพื่อมาวิเคราะห์ปริมาณเม็ดเลือดขาว โปรตีน และเอนไซม์ที่ตอบสนองต่อภาวะอักเสบ ผลการศึกษาพบว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลลดการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องในกระบวนการอักเสบได้แก่ tumor necrosing factor α(TNF-α), interleukin 1β (IL-1β), IL-6, IL-2, IL-10 และ interferon γ(IFN-γ) อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับน้ำมันข้าวโพดและน้ำมันทั้ง 2 ชนิด แสดงให้เห็นว่าน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนสามารถช่วยบรรเทาอาการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ โดยมีฤทธิ์ยับยั้งการแสงออกของ cytokine ที่ตอบสนองต่อภาวะอักเสบได้ (19)

ศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบของน้ำมันจากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไต้หวัน, ไม่ระบุวิธีการสกัด) โดยผสมลงในอาหาร(5%) ที่ใช้เลี้ยงหนูเม้าส์ซึ่งถูกเหนี่ยวนำให้มีภาวะภูมิแพ้ทางเดินหายใจ ด้วยการฉีดและสเปรย์ ovalbumin [ทำการเลี้ยงหนูเป็นระยะเวลา 5 สัปดาห์ เมื่อเลี้ยงครบ 7 วัน ทำการกระตุ้นหนูเม้าส์ให้มีภาวะภูมิแพ้ทางเดินหายใจด้วยการฉีด alum-precipitated antigen 2 มล. (ประกอบด้วย ovalbumin 8 มคก.) และ Al(OH)32 มก.เข้าทางช่องท้องของหนูเม้าส์ และทำการกระตุ้นซ้ำด้วยวิธีเดียวกันนี้ในวันที่ 14 และ 21 ของการทดลอง และในวันที่ 30 ของการทดลองทำการเหนี่ยวนำด้วยการพ่น (aerosolized) ovalbumin ความเข้มข้น 5 มก./PBS 1 มล. นาน 24 ชม.) และทำการกระตุ้นซ้ำด้วยวิธีเดียวกันนี้ในวันที่ 33 ของการทดลอง] เมื่อสิ้นสุดการทดลอง ทำการเก็บเซลล์จาก BALF, ตัวอย่างเซลล์ปอดและม้ามเพื่อตรวจวิเคราะห์ระดับ cytokine ที่เกิดขึ้นจากการกระตุ้นด้วย lipopolysaccharide (LPS) โดยวิธี enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) ผลการศึกษาพบว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลลดการสร้างIL-1β และ TNF-α ในเซลล์ปอดที่ถูกกระตุ้นด้วย LPS และลดการสร้าง IFN-γ และ IL-6 ในเซลล์ม้ามที่ถูกกระตุ้นด้วย LPS และยังมีผลเพิ่มอัตราส่วนระหว่าง IFN-γ/IL-5 (Th1/Th2cytokine) ในเซลล์ BALF ที่ถูกกระตุ้นด้วย LPS แต่มีผลลดอัตราส่วนระหว่าง IL-6/IL-10 (pro-inflammatory cytokine/anti-inflammatory cytokine) ในเซลล์ม้ามที่ถูกกระตุ้นด้วย LPSแสดงให้เห็นว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีฤทธิ์ช่วยปกป้องทางเดินหายใจจากอาการอักเสบเนื่องจากภูมิแพ้ในสัตว์ทดลองได้ (20)

ศึกษาฤทธิ์ต้านการอักเสบของน้ำมันจากเมล็ดงาขี้ม้อน(ตัวอย่างจากประเทศเกาหลีใต้, ไม่ระบุวิธีการสกัด) โดยผสมลงในอาหาร(8%) ที่ใช้เลี้ยงหนูเม้าส์ซึ่งถูกเหนี่ยวนำให้เกิดการอักเสบในลำไส้ (colonic inflammation)ด้วยอาหารที่มีไขมันสูง (อัตราส่วนระหว่างกรดไขมันอิ่มตัว/กรดไขมันไม่อิ่มตัว เท่ากับ -0.61, omega-6/omega-3 เท่ากับ 12.5) ซึ่งเมื่อผสมน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน 8% ลงในอาหารแล้ว (treat group) อัตราส่วนระหว่างกรดไขมันอิ่มตัว/กรดไขมันไม่อิ่มตัวจะมีค่าเท่ากับ -0.44 และอัตราส่วนระหว่าง omega-6/omega-3 เท่ากับ 1ทำการเลี้ยงหนูเม้าส์ด้วยอาหารดังกล่าวต่อเนื่องเป็นเวลา 16 สัปดาห์ เมื่อสิ้นสุดการทดลองทำการเก็บตัวอย่างเลือดและผ่าซากเพื่อเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อในลำไส้เพื่อตรวจวิเคราะห์การแสดงออกของ cytokine ที่เกี่ยวข้องในกระบวนการอักเสบ ผลจากการศึกษาพบว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลลดระดับIL-1βและ TNF-αในเลือดลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (เลี้ยงด้วยอาหารไปขมันสูง) เช่นเดียวกับผลการวิเคราะห์ในตัวอย่างเนื้อเยื่อลำไส้ซึ่งพบว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีผลลดระดับ IL-1β, IL-6และ TNF-αลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมนอกจากนี้ ยังมีผลลดการแสดงออกของ cyclooxygenase 2 (COX-2) และลดการสร้าง nitric oxide (NO) ซึ่งบ่งชี้ถึงภาวะอักเสบในตัวอย่างเนื้อเยื่อลำไส้ที่ถูกกระตุ้นด้วย nuclear factor kappa B (NF-κB) และมีผลเพิ่มการแสดงออกของยีนที่เกี่ยวข้องในกระบวนการต้านการอักเสบคือzonulaoccludens-1 (ZO-1) แสดงให้เห็นว่า น้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนมีฤทธิ์ต้านการอักเสบของลำไส้ที่เกิดจากการเหนี่ยวนำด้วยอาหารที่มีไขมันสูงได้ (21)

ทดสอบฤทธิ์ก่อระคายเคืองบนผิวหนังของครีมที่มีส่วนผสมของสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อน ในอาสาสมัครสุขภาพดีจำนวน 30 คน ทั้งชายและหญิง (อายุระหว่าง 35-55 ปี) โดยนำกากเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศไทย) ที่ผ่านการบีบน้ำมันออกแล้วมาแช่สกัดในเอทานอล 70% ที่อุณหภูมิห้อง นำไปปั่นเหวี่ยงในเครื่อง centrifuge ด้วยความเร็ว 500 รอบต่อนาที นาน 4 ชม. ตั้งทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้น กรองเอาสารละลายแล้วนำไปปั่นเหวี่ยงอีกครั้งด้วยความเร็ว 1,000 รอบต่อนาที นาน 10 นาที เก็บส่วนใสที่อยู่ด้านบนแล้วนำไปทำให้เข้มข้นด้วยการระเหยแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะความดันต่ำที่อุณหภูมิ 45-50๐C นำสารสกัดที่ได้ละลายในน้ำและทำให้แห้งด้วยการแช่เยือกแข็ง จากนั้นนำมาผสมในครีมเบส (ไม่ระบุความเข้มข้น) และนำมาทดสอบการแพ้ด้วยวิธี skin irritation patch test บริเวณผิวหนังด้านหลังส่วนบนของอาสาสมัคร (48 ชม.) ผลจากการทดสอบพบว่า ครีมสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนไม่ก่อให้เกิดผื่นแดงหรืออาการบวม (ค่า primary dermal irritation index, PDII เท่ากับ 0.00) แสดงให้เห็นว่าครีมที่มีสารสกัดเอทานอลเมล็ดงาขี้ม้อนมีความปลอดภัย (13)

พบรายงานความเป็นพิษจากการรับประทานเมล็ดงาขี้ม้อนในผู้ป่วยเพศชาย 2 ราย อายุ 20 และ 21ปี โดยมีอาการลมพิษ หายใจลำบาก และเวียนศีรษะ หลังจากรับประทานอาหารที่มีเมล็ดงาขี้ม้อนเป็นส่วนประกอบโดยอาการเกิดขึ้นทันทีหลังจากรับประทานอาหาร จากการสอบถามพบว่า ผู้ป่วยทั้ง 2 ราย มีประวัติเป็นโรคภูมิแพ้ และจากการทดสอบการแพ้ด้วยวิธี skin prick test ผู้ป่วยแสดงผลบวกต่อสารก่อภูมิแพ้โดยการสูดดมทั่วไป (common inhalant allergens) รวมถึงไรฝุ่น และผู้ป่วยทั้ง 2 ราย ยังมีอาการเยื่อจมูกอักเสบและหอบหืดเป็นเวลาหลายปี เมื่อทำการทดสอบการแพ้ต่อสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อน (10 มก./มล.) ด้วยวิธี skin prick test พบว่า ให้ผลเป็นบวกนอกจากนี้ เมื่อทำการทดสอบการแพ้ด้วยวิธีให้รับประทานอาหารที่สงสัยว่าแพ้ (oralfood challenge test) ซึ่งประกอบด้วยเมล็ดงาขี้ม้อน 500 มก. พบว่าผู้ป่วยทั้ง 2 ราย แสดงอาการแพ้ในทันที โดยมีอาการลมพิษ หน้าบวม หายใจลำบาก และกล่องเสียงบวม และแพทย์ได้ทำการรักษาอาการให้ดีขึ้นโดยใช้ยา epinephrine, methyl-prednisolone และ antihistamine (22)

การศึกษาความเป็นพิษแบบกึ่งเรื้อรัง (sub-chronic)ของน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน (ตัวอย่างจากประเทศจีน) ซึ่งสกัดได้จากวิธีการบีบเมล็ด (squeezing extraction)โดนป้อนให้แก่หนูแรทขนาดวันละ 4, 8 และ 16 ก./กก. นาน 90 วัน พบว่า การป้อนน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนทุกขนาดไม่ทำให้หนูตาย การป้อนขนาด16 ก./กก. มีผลทำให้หนูแพศผู้น้ำหนักลดลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ป้อนน้ำเกลือ) และสังเกตพบว่าหนูเพศผู้กินอาหารได้น้อยลงตั้งแต่วันที่ 7 ของการทดลอง ในขณะที่หนูเพศเมียไม่พบการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ผลการตรวจค่าทางชีวเคมีในเลือดพบว่า เมื่อสิ้นสุดการทดลอง ระดับเม็ดเลือดขาวชนิด neutrophil ในหนูเพศผู้ที่ได้รับน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน 8 ก./กก. เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และระดับเม็ดเลือดขาวชนิด lymphocyte ลดต่ำลงระหว่างการทดลองในหนูเพศผู้ที่ได้รับน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน 16 ก./กก.แต่ไม่พบการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวในหนูเพศเมีย นอกจากนี้ยังพบว่า เมื่อสิ้นสุดการทดลองระดับเอนไซม์ alkaline phosphatase (ALP)ในเลือดของหนูเพศผู้ที่ได้รับน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน 16 ก./กก. เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญและระดับ urea nitrogen(BUN) ลดต่ำลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมในขณะที่หนูแพศเมียที่ได้รับน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อน 8 และ 16 ก./กก.มีผลทำให้ระดับalbumin และคอเลสเตอรอลในเลือดลดลงและระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมอย่างไรก็ตาม ค่าทางชีวเคมีในเลือดดังกล่าวกลับเข้าสู่ระดับปกติเมื่องดการป้อนน้ำมันเมล็ดงาขี้ม้อนใน 30 วัน (23)

ยังไม่มีรายงานข้อห้ามใช้ในรูปแบบของเครื่องสำอาง

ยังไม่มีรายงานข้อห้ามใช้ในรูปแบบของเครื่องสำอาง

ยังไม่มีรายงานอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ในรูปแบบของเครื่องสำอาง

ครีมที่มีส่วนผสมของสารสกัดเอทานอล 70% จากกากเมล็ดงาขี้ม้อนที่ผ่านการบีบน้ำมัน (ไม่ระบุความเข้มข้น) โดยทาครีมดังกล่าวบนผิวหน้าของอาสาสมัครปริมาณ 0.2 ก. วันละ 2 ครั้ง (เช้า-เย็น) นานติดต่อกัน 4 สัปดาห์ มีผลช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและลดปริมาณเม็ดสีของผิวหน้า (13)
เซรั่มบำรุงผิวหน้าที่มีส่วนผสมของสารสกัดเมล็ดงาขี้ม้อนส่วนที่เป็นน้ำมัน (2 ก.) และส่วนที่มีโปรตีน (1 ก.) [สกัดด้วยวิธีบดเมล็ดกับน้ำในอัตราส่วน 1:2 (w/v) ปั่นแยกสารละลายด้วยเครื่องปั่นเหวี่ยง และนำสารสกัดที่ได้มาแยกสกัดน้ำมันและโปรตีนด้วยวิธี three-phase partition (TPP)] โดยอาสาสมัครผู้ทดสอบทางด้านประสาทสัมผัสจากการใช้เซรั่มดังกล่าวให้คะแนนด้านกลิ่น การกระจายตัว เนื้อเซรั่มเนื้อสัมผัสและการดูดซึม ในระดับดีมาก (14)

DIP (THAILAND-TH)

USPTO (USA)